Blog  ›  Hoe komt Questionmark tot productscores?

Hoe komt Questionmark tot productscores?

11 nov. 2014

Sinds september 2013 ben ik als researcher verbonden aan Questionmark. Voordat ik bij Questionmark het researchteam kwam opzetten ben ik gepromoveerd aan de Universiteit van Maastricht en heb ik voor een milieuadviesbureau gewerkt. Het Researchteam van Questionmark bestaat uit vijf personen. Iedere collega heeft zo zijn eigen vakgebied. Mijn expertise is het samenvoegen van onderzoeksdata uit al die vakgebieden tot één productscore. Met het hele team maken we bestaande, veelal wetenschappelijk onderbouwde en erkende standaarden toepasbaar voor onze eigen onderzoeksmethodiek. Die methodiek leggen we dan weer voor aan experts verbonden aan universiteiten, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Het is een secuur proces dat op de achtergrond continu doorgaat.

Questionmark

Questionmark vindt dat jij het recht hebt om te weten wat je eet. Door onafhankelijk onderzoek te doen naar de impact van consumentenproducten op de thema´s volksgezondheid, milieu, mensenrechten en dierenwelzijn geeft Questionmark jou en andere consumenten de mogelijkheid een bewuste keuze te maken. Op dit moment heeft Questionmark meer dan 26.000 producten uit de supermarkt onderzocht in de categorieën vlees, vleesvervangers, zuivel, eieren, boter, kaas, toetjes, chocolade, pindakaas, bier, fris en water. Dagelijks wordt er door het researchteam van Questionmark hard gewerkt aan de uitbreiding van het assortiment. Maar hoe gaat dit nu precies in zijn werk?

Supermarkten

Questionmark haalt de producten uit het assortiment van acht grote supermarktketens in Nederland: Jumbo, Albert Heijn, Plus, Coop, Lidl, Aldi, Marqt en Ekoplaza. De eerste vier zijn geselecteerd op hun grote marktaandeel in Nederland en het grote (huismerk-) assortiment. Lidl, Aldi, Marqt en Ekoplaza om ook de uiterste van de markt in kaart te brengen. Lidl en Aldi als prijsvechters, Marqt en Ekoplaza om hun ‘verantwoorde’ assortiment. Samen vertegenwoordigen deze supermarkten bijna 80 procent van de markt in Nederland in 19 verschillende supermarkten.

Productcategorie

Per productcategorie bekijken we de top 20 meest verkochte ‘generieke’ producten: dit zijn producten zonder merknaam. In de categorie broodbeleg heb je bijvoorbeeld hagelslag, kipfilet en scharrelei salade. De top 20 is gebaseerd op verkoopcijfers van het Centraal Bureau statistiek, tenzij er cijfers beschikbaar zijn die recenter of betrouwbaarder zijn. Van deze twintig generieke producten streven wij ernaar 80 procent van het aanbod merkproducten en varianten te beoordelen. Laten we als voorbeeld hagelslag nemen;

  • Generiek product: Hagelslag
  • Merkproducten: Bijvoorbeeld Venz, AH en Fairtrade
  • Varianten: Bijvoorbeeld hagelslag puur en hagelslag melk
  • productscores

Onderzoeksmethode

Questionmark onderzoekt de hele productieketen van een bepaald product. Dit betekent dat wij, om een product te onderzoeken, gegevens nodig hebben over de ingrediënten, productiemethoden, voedingswaarden, landen van herkomst en keurmerken. In eerste instantie proberen wij de informatie van het etiket te halen. Een groep Questionmarkers wordt met fototoestel de supermarkt ingestuurd om foto’s te maken van de diverse productetiketten. Nadat dit gedaan is nodigen wij ‘het merk’ uit om deze gegevens aan te vullen met gedetailleerde informatie. In alle fasen van het onderzoek wordt nauw samengewerkt met experts van universiteiten, Non-gouvernementele organisaties, onafhankelijke onderzoeksinstituten en sectorvertegenwoordigers. We benaderen deze experts actief om onze aanpak per productgroep te verfijnen en we leggen onze resultaten ter controle aan ze voor.

Thema’s

In principe beoordeelt Questionmark alle producten op vier hoofdthema’s: volksgezondheid, milieu, mensenrechten en dierenwelzijn. Elk hoofdthema heeft een vast aantal subthema’s, indien een hoofd en/of sub thema niet relevant is voor een bepaald product wordt deze weggelaten. Hiernaast kunnen er sub thema’s worden toegevoegd indien de huidige thema’s niet toereikend zijn. De vier hoofdthema’s:

  • Milieu: De gevolgen die de aanschaf van het product heeft voor het milieu, op basis van onder meer de invloed op klimaatverandering, biodiversiteit en waterschaarste.
  • Mensenrechten: De impact die de aanschaf van het product heeft op de universele rechten van mensen zoals eerlijke loon, eerlijke handel en het recht op vrije vakorganisatie.
  • Dierenwelzijn: In hoeverre heeft de aanschaf van het product invloed op het welzijn van de dieren die bij de productie betrokken zijn.
  • Volksgezondheid: De impact van schadelijke stoffen die vrijkomen door de productiemethode, antibioticagebruik in het dierhouderijsysteem, resistente bacteriën, voedselvergiftigingen en voedselinfecties.

Weging van de scores

Uiteindelijk voegen wij de scores van alle thema’s samen om tot een eindcijfer te komen. Het eindcijfer is een gemiddelde van de themascores, tenzij de gebruiker in de app het belang heeft aangepast. Zo kan je op basis van je eigen voorkeuren aangeven welke thema’s jij belangrijk of juist minder belangrijk vindt. Ook kan je thema’s uitsluiten van weging in het eindcijfer.

Wil je meer weten over de onderzoeksmethode van Questionmark, kijk dan op de site van Questionmark, of houd de komende weken de blog goed in de gaten. De komende weken worden namelijk alle hoofdthema’s uitgelicht!

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

 

Transparant over Duurzaamheid

Lees meer over de verbeterde duurzaamheidsmethode