Is een kroket een beetje vegetarisch?

Of: de dagelijkse dilemma’s van een Questionmark onderzoeker

Dat zal je waarschijnlijk een gekke vraag vinden, en dat is het ook. Maar het is wel de vraag die wij bij Questionmark moesten beantwoorden om een relevante score te geven aan producten die deels uit vlees bestaan en deels uit andere dingen. Lees hier over het dilemma van Sander, onderzoeker bij Questionmark, en hoe hij tot een nieuwe manier komt om met deze vraag om te gaan.

Bij Questionmark scoren we producten, naast milieu, mensenrechten en gezondheid ook op dierenwelzijn. Eén van de categorieën die we als eerste publiceerden, was de productgroep ‘vlees en vleesvervangers’. Er bestaat vlees van dieren met een minder goed leven. Dit vlees scoort bijvoorbeeld een 5. Je hebt ook vlees van dieren die een veel beter leven hebben gehad (bijvoorbeeld biologisch vlees) en dat scoort soms wel een 8. Eet je vegetarisch? Dat is natuurlijk het meest diervriendelijk. Vegetarische producten scoren dus een 10, vergeleken met vlees! Logisch, toch?! Alle niet-dierlijke ingrediënten krijgen een 10 en de dierlijke ingrediënten krijgen een score afhankelijk van het dierenwelzijn van de dieren. Dus half om half gehakt scoort op dierenwelzijnscore het gemiddelde tussen dat van een rund en een varken.

Maar hoe scoort een kroket dan op dierenwelzijn? In de Questionmark methode zat dat zo. In een kroket zit vaak maar 25% vlees of zelfs minder. De dierenwelzijnscore van het gebruikte vlees werd hierdoor behoorlijk opgekrikt door alle niet-dierlijke ingrediënten in het product. Daarom scoorde een kroket maar liefst een 9 op dierenwelzijn… Met andere woorden: is een kroket een beetje vegetarisch en moet het daarom goed scoren op dierenwelzijn? Betekent het dat als je een kroket eet, de kalfjes en varkens blij zijn, omdat er zo goed op hun welzijn wordt gelet? Nou nee. Er zit gewoon ‘regulier’ vlees in, uit de bio-industrie. Moet een kroket dan wel een 9 scoren op dierenwelzijn? Met andere woorden: moet een kroket gescoord worden alsof het een beetje vegetarisch is? Het is wel zo dat je minder vlees eet als je een kroket nuttigt dan wanneer je een biefstukje eten, maar betekent dat ook minder dierenleed?

Dit soort vragen vormden voor ons de aanleiding om nog eens goed te kijken naar de manier waarop de Questionmark-methode de dierenwelzijnscore bepaalt van producten die deels uit niet-dierlijke ingrediënten bestaan. Omdat het een onjuist beeld geeft als we lage scores laten compenseren met een 10 op dierenwelzijn van niet-dierlijke ingrediënten, scoren we voortaan alleen dierlijke ingrediënten op dierenwelzijn. In het geval van de kroket wordt de dierenwelzijnscore alleen gebaseerd op het vlees en het (legbatterij) ei, dat zal vaak niet hoger zijn dan een 4. Dan nog een laatste belangrijk punt wat betreft de bepaling van de eindscore: hoe hoger het percentage dierlijke ingrediënten in het product, des te zwaarder de dierenwelzijnscore meetelt in de eindscore. Bij een geheel dierlijk product telt de dierenwelzijnscore even zwaar als de milieuscore en mensenrechten score. 

De conclusie? Een kroket is dus niet een beetje vegetarisch. Het krijgt dan ook niet een 10 voor alle plantaardige ingrediënten, maar alleen een dierenwelzijnscore gebaseerd op de dierlijke ingrediënten. Met de aangepaste methode gaat een kalfskroket met 14% vlees en een beetje (legbatterij) ei van een 9 naar een 4 op dierenwelzijn. En van een 8 naar een 7 in eindscore. Het effect op de eindscore is minder sterk dan je misschien zou verwachten, maar je eet dan ook vooral water en paneermeel (en weinig vlees). Eet smakelijk! 

Deze blog geeft je een kijkje achter de schermen van Questionmark. Onze onderzoekers maken elke dag afwegingen in hoe verschillende factoren worden meegewogen in de Questionmark methode op basis van hun expertise, wetenschappelijke literatuur, producenten en externe bronnen. Er is dus geen zwart/wit of absolute waarheid als het gaat om duurzaamheid. Daarom staan we altijd open voor feedback om onze methode verder te verbeteren. Laat ons hieronder weten wat jij vindt!