Blog  ›  Fabrikanten bio producten blind voor mensenrechten?

Fabrikanten bio producten blind voor mensenrechten?

Veel fabrikanten van biologische producten kiezen voor het toevoegen van rietsuiker, terwijl op veel plantages de arbeidsomstandigheden slecht zijn en grote rietsuikerbedrijven land van lokale gemeenschappen roven. Fabrikanten lijken te denken met de keus voor biologisch altijd een verantwoord product te verkopen. Dat is een misvatting.

In de Nederlandse supermarkt draagt van alle producten met toegevoegde rietsuiker 85% een biologisch keurmerk. Deze rietsuiker is dan wel biologisch verbouwd, maar dat doet niets aan de slechte omstandigheden waarin boeren en arbeiders op plantages moeten werken. Deze conclusie trekt Questionmark, specialist in productbeoordelingen op gezond- en duurzaamheid.

Als fabrikant kun je bij het toevoegen van suiker grofweg kiezen tussen biet- en rietsuiker. De smaak verschilt nauwelijks, maar in de productiewijze zijn er wel degelijk grote verschillen. Komt bietsuiker uit Nederland en omliggende landen, rietsuiker komt grotendeels uit Afrika en Midden-Amerika. De plantages daar zijn een risicovolle werkplek. Het kappen van suikerriet is zwaar en gevaarlijk werk. Het wordt uitgevoerd door onbeschermde en slecht betaalde arbeiders die geen kans hebben op ander werk en soms zelfs nog minderjarig zijn. In diverse suikerrietgebieden is het normaal dat arbeiders jong sterven aan chronisch nierfalen, veroorzaakt door zware werk en leefomstandigheden. Daarnaast wordt er door suikerriet-bedrijven land geroofd van lokale gemeenschappen*. Het keurmerk ‘biologisch’ stelt geen harde eisen aan hoe wordt omgegaan met arbeiders en lokale gemeenschappen. Er is ook geen aanwijzing dat hun positie op biologische plantages beter is. Wel bestaan er keurmerken voor ‘eerlijke’ rietsuiker, zoals Fairtrade, gericht op het respecteren van mensenrechten.

Fabrikanten van niet-biologische producten voegen vaak bietsuiker toe. Die van biologische varianten vaak rietsuiker. Opmerkelijk is dat er zelden biologische bietsuiker wordt gebruikt. Bestaat dat soms niet? Of wordt een product ‘gezonder’ van rietsuiker? Onzin natuurlijk. De keus voor rietsuiker is een gevoelskwestie. Rondom rietsuiker hangt blijkbaar een gloed van gezond, van natuurlijk, van écht. En dat past goed bij biologisch. Maar hoe rijmt dat met de risico’s op mensenrechtenschendingen? Is dat te rechtvaardigen als er simpele alternatieven voorhanden zijn, zoals biologische bietsuiker of fairtrade gecertificeerde rietsuiker? De consument verwacht bij het kopen van biologische producten dat hij het goede doet voor de wereld, inclusief de mensen in de keten. Illustratief is het product appelmoes. Bijvoorbeeld verkrijgbaar bij Jumbo, als huismerk met het keurmerk biologisch, zonder suiker óf met toegevoegde rietsuiker. Hiermee eindigt Jumbo zowel op de eerste als een-na-laatste plaats in de deze week gepubliceerde appelmoeswijzer van Questionmark.

Het is tijd voor fabrikanten van biologische producten om te kiezen voor suiker zonder bijsmaak en ook mensenrechten in acht te nemen.

* Bron: SOMO report ‘Bittersweet, sustainability issues in the sugar cane supply chain’, 2015

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

 

Transparant over Duurzaamheid

Lees meer over onze verbeterde duurzaamheidsmethode